จำหน่ายเถ้าลอยลิกไนต์(Fly Ash)

 เถ้าลอย (Fly ash)  คืออะไร ?

เถ้าลอย คือ เถ้าหรือวัสดุเหลือทิ้งจากการเผาถ่านหินเพื่อให้พลังงาน ในการผลิตกระแสไฟฟ้า เถ้าถ่านหินที่มีขนาดค่อนข้างใหญ่จะตกลงก้นเตา เรียกว่า เถ้าก้นเตา ส่วนเถ้าถ่านหินที่ขนาดเล็กประมาณ  < 1 – 200 µm จะลอยขึ้นเหนือเตาไป กับอากาศร้อน เรียกว่า เถ้าลอย ซึ่งจะถูกดักจับโดยเครื่องดักจับฝุ่นไฟฟ้าสถิตย์ (Electrostatic precipitation) เพื่อไม่ให้หลุดออกไปเป็นมลภาวะต่อสิ่งแวดล้อม

 

 

เถ้าลอยชนิด C (Class C) เกิดจากการเผาถ่านหินลิกไนต์และซับบิทูมินัส มีปริมาณผลรวมของซิลิกา (SiO2) อะลูมินา (Al2O3) และเฟอร์ริกออกไซด์ (Fe2O3) มากกว่าร้อยละ 50 ปริมาณแคลเซียมออกไซด์(CaO) สูง

 

 

 

องค์ประกอบทางเคมีของเถ้าลอย

องค์ประกอบทางเคมีของเถ้าลอย โดยทั่วไปจะประกอบด้วย SiO2, Al2O3, Fe2O3 และ CaO เป็นองค์ประกอบหลัก อาจมีปริมาณมากถึงร้อยละ 80-90 มี MgO มีออกไซด์ของอัลคาไลในรูป Na2O, K2O และ SO3 เป็นองค์ประกอบรอง และมีความชื้น

 

ลักษณะทางกายภาพและปัญหาของเถ้าลอย

เถ้าลอยเป็นวัสดุเหลือทิ้งที่สกปรกมีลักษณะเป็นฝุ่นผงละเอียด ฟุ้งกระจายง่าย มีสีเทา หรือสีเทาด่า แสดงดังรูปที่ 1 ถ้าปล่อยสู่สิ่งแวดล้อมจะท่าให้เกิดปัญหามลภาวะ จึงต้องก่าจัดทิ้งให้เหมาะสมและรวดเร็ว

รูปที่ 1 เถ้าลอยของโรงไฟฟ้าแม่เมาะ

การนำไปประยุกต์ใช้งาน

มีการทดลองน่าเถ้าลอยมาผสมกับน้ำพบว่าจะเกิดปฏิกิริยาเคมีท่าให้มีสมบัติการเชื่อมประสาน (Cementitious) จึงมีแนวคิดที่จะใช้เถ้าลอยในอุตสาหกรรมซีเมนต์และเนื่องจากเถ้าลอยมีองค์ประกอบทางเคมีและลักษณะทางกายภาพคล้ายปูนซีเมนต์ กล่าวคือ มี SiO2 , Al2O3 และ Fe2O3 รวมกันในปริมาณที่เหมาะสม มีความละเอียดสูง ท่าปฏิกิริยากับด่าง Ca(OH)2 ได้ เรียกปฏิกิริยานี้ว่า ปฏิกิริยาปอซโซลานได้สารประกอบแคลเซียมซิลิเกตไฮเดรต และแคลเซียมอะลูมิเนตไฮเดรตเช่นเดียวกับปูนซีเมนต์ แสดงดังสมการที่ 1 และ 2
Ca(OH)2 + 2SiO2    –> 3CaO.2SiO2.3H2O ………….(1)
Ca(OH)2 + 2Al2O3  –> 3CaO.2 Al2O3.3H2O ………….(2)
ดังนั้นจึงสามารถน่าเถ้าลอยมาใช้ในงานคอนกรีตได้โดยการน่ามาผสมในคอนกรีตแทนที่ปูนซีเมนต์ เป็นการลดการใช้พลังงานและลดปัญหาสภาวะโลกร้อน เนื่องจากในกระบวนการผลิตปูนซีเมนต์จ่าเป็นต้องใช้พลังงานจ่านวนมาก การน่าเถ้าลอย มาใช้แทนที่ปูนซีเมนต์เท่ากับเป็นการลดการใช้พลังงาน ลดการใช้วัตถุดิบ ลดปริมาณก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์และลดต้นทุนการผลิต รวมทั้งเป็นการก่าจัดเถ้าลอยซึ่งเป็นวัสดุเหลือทิ้งอีกด้วย

การนำไปใช้ประโยชน์

ปัจจุบันเถ้าลอยนำมาใช้เป็นสารผสมในคอนกรีตผสมเสร็จสำหรับงานก่อสร้าง และเป็นวัตถุดิบเสริมปูนซีเมนต์ในการผลิตวัสดุก่อสร้าง เช่น กระเบื้องมุงหลังคา, เสาเข็ม, ท่อ, พื้นสำเร็จรูป เป็นต้น นอกจากนี้ยังใช้เป็นส่วนผสมหลักในการก่อสร้างเขื่อนคอนกรีตบดอัด (Rolling Compact Concrete, RCC)  จากการศึกษาการนำเถ้าลอยลิกไนต์ มาใช้ให้เกิดประโยชน์ ได้แก่

1. การนำไปทำผลิตภัณฑ์วัสดุก่อสร้าง
2. งาน BACK FILL
3. งาน GROUTING
4. งานก่อสร้างถนน
5. งานก่อสร้างเขื่อน
6. งานก่อสร้างคอนกรีตเสริมเหล็ก